در زمان هاي مختلف، چوب همواره در پاسخگويي به نيازهاي گوناگون بشر، استفاده گسترده اي داشته است تا جايي كه امروزه چوب و ساير فرآورده هاي چوبي جزء لاينفك زندگي محسوب مي شود و افزون بر سهم بسزايي كه در ارتقاي سطح زندگي و فرهنگ انسان ايفا مي نمايد، صنايع مرتبط با چوب و فرآورده هاي جنگلي از جمله پر اشتغالترين بنگاه هاي توليدي به شمار مي روند.
نگاه ويژه و مدرن به مواد ليگنوسلولزي و به ويژه چوب، به عنوان مواد زود تجديد پذير، جايگاه اين زيست فرآورده را در زمرۀ مواد اوليه پيشگام و دوستدار محيط زيست تثبيت كرده است. استفاده مؤثر و بهينه از منابع چوب آلات ملي هر كشور، از جمله دغدغه ها و نگراني ها به شمار مي آيد. داشتن دانش و تجربه كافي و مناسب دربارۀ اين مادۀ تجديدپذير، مي تواند تأثير ژرفي بر منابع چوبي بر جاي گذارد.
چوب ترمو درمحیط زیستی
1. مجوز مواد خام (Certified Raw Material)
FECS يكی از سازمان های در فنلاند است كه مورد تأييد سازمان غير دولتی PEFC می باشد. اين سازمان بطور عمده كار نظارت بر نحوه دادن گواهی و چگونگی استفاده از آن توسط كارخانجات و سازمان ها و كار نظارت بر نحوه استفاده از جنگل ها و محيط زيست، به صورت منطبق با شرايط پايدرای را بر عهده دارد.اين سازمان اعلام كرد در حدود 90% از چوب های بريده شده از جنگل های فنلاند كه عمليات اصلاح حرارتی به منظور توليد چوب ترمو روی آنها انجام میگيرد دارای استانداردهای منطبق با استانداردهای PEFC می باشد.
2.انرژی (Energy)
در طی پروسه توليد چوب ترمو، انژری به طور عمده جهت خشك كردن چوب مورد استفاده قرار می گيرد. كه طی اين پروسه 80% انژری به صورت گرمايِی مصرف میشود. مقدار انرژی كل مصرفی تقريبأ 20% بيشتر از پروسه خشك كردن معمولی كه در آن چوب دارای 18% رطوبت تعادلی می باشد است. در مقايسه با رطوبت تعادلی پائين چوب ترمو، مقدار انژری مصرفی نزديك به مقدار انرژی مصرفی در پروسه خشك كردن معمولی می باشد كه اين به دليل مدت زمان كوتاه پروسۀ خشك كردن در اين نوع اصلاح حرارتی می باشد. همچنين بايد در نظر داشت كه در بيشتر موارد در پروسه اصلاح حرارتی، انرژی مورد نياز از سوزاندن چوب های زائد و پوست درختان توليد مي شود.
تصوير پائين مقدار انرژی مصرفی برای توليد برخی از مواد ساختمانی، و حمل و نقل آن ها را نشان می دهد. انرژی اصلی مصرفی در پروسۀ عمليات حرارتی چوب ترمو، تقسيم به انرژی های تجديد شدنی (بيوانرژی، انرژی بادی، انرژی خورشيدی، انرژی آب) و انرژی تجديد نشدنی ( سوخت فسيلی) می شود.
3. 3.نشر (خروج مواد) Emissions
مقدار مواد انتشار يافته در محيط اطراف در حين پروسۀ عمليات حرارتی روی چوب ترمو، بسيار ناچيز است. جدول زير مقدار كل تركيبات ارگانيك فرّار يا بخار شدنی TVOC را نشان می دهد که در حين انجام عمليات اصلاح حرارتی، روی دو گونه مختلف چوب های كاج (Pine) و صنوبر (Spruce) كه در مدت چهار هفته اندازه گيری شده است.
TVOC mg/m3, 28 d PRODUCT
0,255 Thermo-S, pine
0,237 Thermo-S, spruce
Source: Research reports VTT-S-00986-06 and RTE3218_6/05.
به دليل اينكه در مراحل توليد محصولات ترمو فقط از درجه حرارت زياد و بخار استفاده می شود، در حين انجام اين نوع عمليات اصلاح حرارتی و پروسۀ توليد اين محصول، مواد مضرّ از محصولات روی زمين باقی نمی ماند.
4.دوره نگهداری و تعمير (Maintenance Cycle)
انجام پروسۀ اصلاح حرارتی روی چوب ترمو، استحكام و پايداری چوب ترمو را افزايش میدهد. به دليل كاهش تغيير شكل چوب ترمو (متورم شدن یا انبساط یا انقباض و تاب برداشتن) اين چوب عملكرد بسيار خوبی هنگام رنگ زدن يا انجام عمليات روكش (روغن، واكس و…) از خود نشان می دهد.رزين موجود در چوب در حين انجام پروسۀ اصلاح حرارتی از چوب خارج شده و به هنگام انجام عمليات روكش، رزين به سطح نفوذ نمی كند. بنابراين روكش سطحی چوب ترمو باعث نگهداشتن اين چوب به مدت طولانی تر در وضعيت مناسب می شود. طولانی بودن مدت زمان چرخه تعمير و نگهداری اين چوب باعث كاهش مصرف موادی میگردد؛ كه به منظور پوشش يا روكش جهت حفظ چوب استفاده می شوند.
5.طول عمر يا مدت زمان پايداری (Service Life)
انجام پروسۀ اصلاح حرارتی روی چوب ترمو، پايداری اين چوب را افزايش می دهد و متناسب با آن طول عمر و مدت زمان پايداری موادی را افزایش می دهد كه به عنوان مواد كاربردی و نگهدارنده چوب ترمو استفاده می شوند. داشتن طول عمر و مدت زمان پايداری بيشتر اين چوب باعث كاهش نياز به حمل و نقل غير مستقيم موادی می شود كه استفاده از آنها از لحاظ زيست محيطی در هاله ای از ابهام می باشد.
6.تعويض يا جايگزينی (Replacement)
از نظر شكل ظاهری، چوب ترمو شبيه به چوب های سخت نواحی گرمسيری می باشد. در برخی موارد می توان از چوب ترمو به جای چوب های كه در وضعيت پايدار قرار ندارند استفاده كرد. در نتيجه اين استفاده جبرانی يا جايگزينی از چوب ترمو به جای گونه های ناپايدار ديگر، از هزينه های حمل و نقل می کاهد و جنگل و گونۀ چوب هایی را كه در معرض خطر هستند حفظ میگرداند.
7.امحا (Disposal)
در پايان چرخۀ عمر چوب های ترمو، می توان از اين چوب جهت توليد انرژی استفاده كرد يا شبيه چوب های معمولی می توان در سيستم نرمال چوب های زائد قرار گيرد.